بسم الله الرحمن الرحیم
خلاصه کتاب جاذبه و دافعه علی (ع)

اختلاف انسانها در جذب و دفع

افراد از لحاظ جاذبه و دافعه نسبت به دیگران، به طبقات مختلفی تقسیم می شوند:افرادی كه نه جاذبه دارند و نه دافعه؛ نه كسی آنها را دوست و نه كسی دشمن می دارد، بی تفاوت در بین مردم راه می روند.
این، یك موجود ساقط و بی اثر است. آدمی كه هیچ گونه نقطه مثبتی در او وجود ندارد (مقصود از مثبت یعنی هم فضیلت ندارند و هم رذیلت) اینها موجودات بی ارزش و انسانهای پوچ هستند، زیرا انسان نیاز دارد كه دوست بدارد و او را دوست بدارند و نیاز دارد كه دشمن بدارد و او را دشمن بدارند.

مردمی كه جاذبه دارند اما دافعه ندارند؛ با همه می جوشند و گرم می گیرند و در زندگی همه كس آنها را دوست دارد و كسی منكر آنان نیست.
غالباً خیال می كنند كه حسن خلق و اهل معاشرت و به اصطلاح امروز «اجتماعی بودن» همین است كه انسان همه را با خود دوست كند.
 اما این برای انسان هدفدار و مسلكی- كه فكر و ایده ای را در اجتماع تعقیب می كند و درباره ی منفعت خودش نمی اندیشد- میسر نیست. چرا⁉️
زیرا همه ی مردم یك جور فكر نمی كنند و یك جور احساس ندارند
تنها كسی موفق می شود دوستی طبقات مختلف و صاحبان ایده های مختلف را جلب كند كه متظاهر و دروغگو باشد و با هر كسی مطابق میلش بگوید و رفتار کند
اما اگر انسان یكرو باشد و مسلكی، قهراً یك عده ای با او دوست می شوند و یك عده ای نیز دشمن.
 اما محبتی كه قرآن دستور می دهد آن نیست كه با هر كسی مطابق میل و خوشایند او عمل كنیم.
محبت آن است كه با حقیقت توأم باشد. محبت خیر رساندن است و گاهی خیر رساندن ها به شكلی است كه علاقه و محبت طرف را جلب نمی كند.
محبت منطقی و عاقلانه آن است كه خیر و مصلحت جامعه بشریت در آن باشد نه خیر یك فرد و یا یك دسته ی بالخصوص. در تاریخ مصلحین می بینیم که این بزرگان برای اصلاح مردم رنج های زیادی کشیدند و در عوض از مردم کینه و آزار دیدند.

پس اینچنین نیست كه در همه جا محبت، جاذبه باشد بلكه گاهی محبت به صورت دافعه ای بزرگ جلوه می
كند كه جمعیتهایی را علیه انسان متشكل می سازد.

 مردمی كه دافعه دارند اما جاذبه ندارند، دشمن سازند اما دوست ساز نیستند.
اینها نیز افراد ناقصی هستند، چون فاقد خصایل مثبت انسانی می باشند زیرا اگر از خصایل انسانی بهره مند بودند گروهی ولو عده قلیلی طرفدار و علاقه مند داشتند.
این گونه اشخاص در وجودشان جهات مثبت وجود ندارد
علی علیه السلام می فرماید:
ناتوانترین مردم كسی است كه از دوست یافتن ناتوان باشد و از آن ناتوانتر آن كه دوستان را از دست بدهد و تنها بماند.

مردمی كه هم جاذبه دارند و هم دافعه.
انسانهایی كه در راه عقیده و مسلك خود فعالیت می كنند، گروههایی را به سوی خود می كشند،و گروههایی را هم از خود دفع می كنند و می رانند؛

اینها نیز چندگونه اند، زیرا گاهی جاذبه و دافعه هر دو قوی است و گاهی هر دو ضعیف و گاهی باتفاوت.
 افراد باشخصیت آنهایی هستند كه جاذبه و دافعه شان هر دو قوی باشد، و این بستگی دارد به اینكه پایگاههای مثبت و پایگاههای منفی در روح آنها چه اندازه نیرومند باشد.
البته قوّت نیز مراتب دارد تا می رسد به جایی كه دوستانِ مجذوب، جان را فدا می كنند و دشمنان هم آنقدر سرسخت می شوند كه جان خود را در این راه از كف می دهند، و تا آنجا قوّت می گیرند كه حتی بعد از مرگ قرنها جذب و دفعشان در روحها كارگر واقع می شود.
 و این جذب و دفع های سه بعدی از مختصات اولیاست، همچنانكه دعوتهای سه بعدی مخصوص سلسله پیامبران است.

صرف جاذبه و دافعه داشتن و حتی قوی بودن جاذبه و دافعه برای اینكه شخصیت شخص قابل ستایش باشد كافی نیست، بلكه دلیل اصل شخصیت است، و شخصیت ظاهری هیچ كس دلیل خوبی او نیست.