عهد الست در قرآن
عهد الست در قرآن
در واقعهای که به عهد الست مشهور است پروردگار از پشت فرزندان آدم، ذریهی آنان را برگرفت و آنها را بر خودشان گواه ساخت و پرسید:
«آیا من پروردگار شما نیستم»؟
گفتند: «بله هستی و گواهى دادیم».
خداوند این را پرسید تا در روز قیامت عدهای نگویند:
«ما نمیدانستیم تو پروردگار ما هستی و از پیمان فطرى بى خبر بودیم»!
یا اینکه نگویند:
«پدران ما مشرک بودهاند و ما فرزندان آنها بودیم و چارهای جز پیروى نداشتیم»؟
خداوند با فرزندان آدم عهد کرده است که شیطان را نپرستند زیرا او دشمن آشکار آنهاست و خداوند را بپرستند که راه راست همین است.
«چگونگى پیمان گرفتن خدا از بنى آدم در این آیه بیان نشده است، ولى مفسّران اقوال متعدّدى بیان کردهاند که مشهورترین آنها دو قول است:
الف: طبق روایات، پس از خلقت حضرت آدم -علیه السلام-، همهی فرزندان او تا پایان دنیا به صورت ذرّات ریز و پراکنده، همچون مورچگان از پشت او بیرون آمده، مورد خطاب و سؤال الهى قرار گرفتند و به قدرت الهى به ربوبیّت خدا اعتراف کردند. سپس همه به صُلب و گل آدم برگشتند تا به تدریج و به طور طبیعى به این جهان بیایند. این عالم را «عالم ذرّ» و آن پیمان را «پیمان ألَست» مىگویند.
ب: مراد از «عالم ذرّ»، همان پیمان فطرت و تکوین است. یعنى هنگام خروج فرزندان آدم از صلب پدران به رحم مادران که ذرّاتى بیش نیستند، خداوند فطرت توحیدى و حقّ جویى را در سرشت آنها مىنهد و این سرّ الهى به صورت یک حسّ درونى در نهاد و فطرت همه، به ودیعت نهاده مىشود. همچنین در عقل و خردشان، خداباورى به صورت یک حقیقت خودآگاه نقش مىبندد و لذا فطرت و خرد بشرى، بر ربوبیّت خداوند گواهى مىدهد».[۱]
>علامه طباطبایی در مورد نحوهی پرسش و پاسخ در «عالم ذر» میفرمایند:
«سؤال و جواب مزبور گفتگوى حقیقی بوده نه صرف زبان حال؛ و امر آن عالم به نحوى بوده که اگر به عالم دنیا نازل میشدند همان حال، جواب دنیوى و زبانی ایشان میشد».[۲]وجه تسمیهی «عالم ذر» از کلمهی «ذریّه» است؛ «ذریّه»، به چند معنا آمدهاست:
اول از ریشهی «ذَرّ»، به معناى ذرّات بسیار کوچک غبار که مراد از آن در اینجا، اجزاى نطفهى انسان و یا فرزندان کوچک و کم سن و سال است.
دوم از ریشهى «ذَرو»، به معناى پراکنده ساختن
و سوم از ریشهی «ذَرأ»، به معناى آفریدن؛
امّا اغلب به فرزندان «ذریه» گفته مىشود.[۳]
علامه طباطبایی میفرمایند: «گویا تشبیه «ذریه» به «ذر» که در بعضی از روایات آمده به منظور فهماندن کثرت «ذریه» است نه ریز وخُرد بودن آنها».[۴]
مستندات قرآنی
«وَإِذْ أَخَذَ رَبُّکَ مِن بَنِی آدَمَ مِن ظُهُورِهِمْ ذُرِّیَّتَهُمْ وَأَشْهَدَهُمْ عَلَى أَنفُسِهِمْ أَلَسْتُ بِرَبِّکُمْ قَالُواْ بَلَى شَهِدْنَا أَن تَقُولُواْ یَوْمَ الْقِیَامَهِ إِنَّا کُنَّا عَنْ هَذَا غَافِلِینَ # أَوْ تَقُولُواْ إِنَّمَا أَشْرَکَ آبَاؤُنَا مِن قَبْلُ وَکُنَّا ذُرِّیَّهً مِّن بَعْدِهِمْ أَفَتُهْلِکُنَا بِمَا فَعَلَ الْمُبْطِلُونَ » (اعراف172/173)
«و هنگامى را که پروردگارت از پشت فرزندان آدم ذریه آنان را برگرفت و ایشان را بر خودشان گواه ساخت که «آیا پروردگار شما نیستم» گفتند: «چرا گواهى دادیم» تا مبادا روز قیامت بگویید: «ما از این [امر] غافل بودیم» (۱۷۲) یا بگویید: «پدران ما پیش از این مشرک بودهاند و ما فرزندانى پس از ایشان بودیم آیا ما را به خاطر آنچه باطل اندیشان انجام دادهاند هلاک مىکنى»? (۱۷۳)»
«أَ لَمْ أَعْهَدْ إِلَیْکُمْ یا بَنِی آدَمَ أَنْ لاتَعْبُدُوا الشَّیْطانَ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبِینٌ (۶۰) وَ أَنِ اعْبُدُونِی هذا صِراطٌ مُسْتَقِیمٌ(۶۱) وَ لَقَدْ أَضَلَّ مِنْکُمْ جِبِلاًّ کَثِیراً أَ فَلَمْ تَکُونُوا تَعْقِلُونَ(۶۲)» (یس)
«اى فرزندان آدم، مگر با شما عهد نکرده بودم که شیطان را مپرستید، زیرا وى دشمن آشکار شماست؟ (۶۰) و اینکه مرا بپرستید؛ این است راه راست(۶۱) و [او] گروهى انبوه از میان شما را سخت گمراه کرد؛ آیا تعقل نمىکردید؟ (۶۲)»
……………………………………………………………….
منبع:مرکز اشاعهی ایمان
پینوشت:
[۱] تفسیر نور؛ ذیل آیهی ۱۷۲ سورهی اعراف.
[۲] تفسیر المیزان؛ ذیل آیهی ۱۷۲ سورهی اعراف.
[۳] تفسیر نور؛ ذیل آیهی ۱۷۲ سورهی اعراف.
[۴] تفسیر المیزان؛ ذیل آیهی ۱۷۲ سورهی اعراف.
نویسنده : حکیم(مدیرپایگاه) تاریخ ارسال : آبان ۲۴, ۱۳۹۳ برچست ها: الست بربکم : انسان : ایمان به خدا : بنی آدم : پرستش خدا : پرستش شیطان : پروردگار : پیروی از پیشینیان : تسلیم : تعقل : دشمنی آشکار شیطان : راه راست : شهادت : شهادت در پیشگاه خدا : شهادت در پیشگاه رب : شیطان : صراط مستقیم : عهد : عهد الست : عهد خدا با بنی آدم : عهد در قرآن : قالوا بلی : قرآن : معرفت1879 بازدید
با عرض سلام و ادب
دوست عزیز وبلاگ بسیار زیبا و پرمحتوایی دارید .
موفق باشید .
نظر از: مدرس [عضو]
اللهم الجعل عواقب امورنا خیرا
فرم در حال بارگذاری ...