چهار ویژگی حضرت عباس(ع) در کلام امام صادق علیه السلام

امام صادق (ع) در فرازی از زیارت حضرت عباس(ع)، چهار صفت در وصف آن حضرت را بیان می کند؛ که این اوصاف در وجود ما نیز باید تجلی پیدا کند.

۱- اولین توصیف این است که حضرت می‌فرمایند: کسی می‌تواند یار امام باشد، که «تسلیم» بودن جزو ویژگی‌های اخلاقش باشد؛ تسلیم بودن یعنی هر گامی امام بر می‌دارد ما هم همان گام را برداریم، نه اینکه بگوییم دلمان چه می‌گوید. تسلیم بودن یعنی خواسته امام را بر دیگران ترجیح دادن و این در وجود حضرت عباس (ع) بود.

۲- دومین ویژگی درباره شخصیت حضرت عباس (ع) این بود که ایشان «تصدیق» بودند، یعنی با جان و دل تمام مباحث را می‌پذیرفتند و این رفتار یک گام فراتر از تسلیم است. حضرت عباس (ع) در مقام جان دادن و گوش فرا دادن به دستورات امام تصدیق‌گر بودند. یعنی هر آنچه خواستِ امام بود را با دل و جان قبول داشتند.

۳- سومین ویژگی شخصیت حضرت «وفا» بود. یعنی اینکه فرد با تمام وجود قدم بردارد اما همواره خود را بدهکار بداند. وفا یعنی در مقام یاری رساندن همواره خود را بدهکار بدانیم نه طلبکار.

۴- ویژگی چهارم حضرت عباس «نُصحِ به خلف نبی» است. در اینجا نصیحت برای امام؛ به معنای نصیحت کردن امام نیست بلکه به معنی خیرخواهی است. یعنی کار را زیباتر و بیشتر از آنچه که خواستند، انجام بدهد. یعنی حضرت همواره خیرخواه بودند و همواره خیر دیگران را در نظر می‌گرفتند و خواسته دیگران را بر خواسته خود ترجیح می‌دادند و درصدد بودند دست بندگان را در تمام مراحل بگیرند.

…..اَشْهَدُ لَک ‏بِالتَّسْليمِ وَالتَّصْديقِ، وَالْوَفآءِ وَالنَّصيحَةِ، لِخَلَفِ النَّبِىِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيهِ وَآلِهِ الْمُرْسَلِ…….

گواهی می دهم که تو تسلیم بودی و تصدیق نمودی و وفاء و خیرخواهی کردی‏ نسبت به یادگار پیامبر صلی اللّه علیه و آله، آن پیامبر مرسل.

ابن قولویه، کامل الزیارت، باب هشتاد و پنجم، زيارت حضرت عباس(ع)